Turnover werkt op het rugbyveld in Bakkum met jongeren tussen de 12 en 18 jaar die zijn vastgelopen. Met professionele begeleiding en sport helpt Turnover hen stap voor stap terug naar school. Anne-Marije Tervooren vertelde de raadsleden waarom hun aanpak werkt. Een belangrijk onderdeel is vertrouwen: daar investeren ze veel in. Dat vraagt soms veel doorzettingsvermogen. Medewerkers halen de jongeren bijvoorbeeld zelf thuis op. Willen ze niet mee? Dan proberen ze het morgen weer, net zolang tot het lukt. Soms duurt het zes weken voordat iemand de eerste stap zet. Maar als dat gebeurt, is het vertrouwen er. Ook teamwork en discipline spelen een grote rol. En met resultaat: 60% van de jongeren gaat terug naar school.
Als er vertrouwen is, kun je weer opbouwen
Zorgbedrijf De Buitenkans is een plek waar kinderen en jongvolwassenen (met een verstandelijke beperking) zich verder kunnen ontwikkelen. Ze helpen er mee met de verzorging van dieren en doen ze creatieve activiteiten. Lynn Kremers gaf de fractieleden een rondleiding over het terrein. Ook bij De Buitenkans is vertrouwen belangrijk. Kremers zei het treffend: “We hebben een zorghart en laten de jongeren niet stikken.” Vaak zitten jongeren al maanden thuis voordat ze bij De Buitenkans komen. “Ze hebben dan eerst een veilige plek nodig. Pas als er vertrouwen en rust is, kun je weer opbouwen.”
De raadsleden kregen eerst een helder verhaal over de jeugdzorg. Hoe zit het in elkaar en aan welke knoppen kun je draaien als gemeente? Helaas is de invloed van de gemeente beperkt. Veel regels worden op nationaal of regionaal niveau bepaald, terwijl de rekening bij de gemeente ligt.
Armoedebestrijding verlaagt druk op jeugdzorg
Al jaren hoor je: de jeugdzorg is slecht georganiseerd. Dat probleem is hardnekkig en niet zomaar opgelost. Er zijn ook duidelijke verbanden met andere onderwerpen, zoals armoede. Hoe meer armoede, hoe groter vaak de zorgvraag. Werk je aan armoedebestrijding? Dan verlaag je indirect de druk op de jeugdzorg.
Wat de gemeenteraad wél kan doen, is realistisch begroten. Er is een beeld ontstaan dat de kosten voor jeugdhulp de pan uit rijzen. Maar dat komt vooral omdat er vaak bewust te krap wordt begroot. En dan moet er later alsnog geld bij. Een belangrijke boodschap van dit werkbezoek was dan ook: “Zie jeugdzorg niet als kostenpost, maar als investering.” Zo wordt jeugdzorg weer iets waaraan je kunt bouwen.
Samen optrekken
Twee signalen sprongen eruit tijdens het werkbezoek: het belang van vertrouwen en minder versnippering. Vertrouwen is cruciaal. Niet alleen voor jongeren in de zorg, maar ook tussen overheid en zorgorganisaties. Toch wringt het soms. Er lopen ook ‘cowboys’ rond in de zorg. Dat zorgt voor wantrouwen en veel controle vanuit de overheid. Het gevoel dat je samen optrekt, ontbreekt dan. Terwijl je tegelijkertijd ziet met hoeveel passie bedrijven als De Buitenkans en Turnover aan het werk zijn. Daarom is het nodig dat beide kanten werken aan vertrouwen.
Een andere tip die alle sprekers meegaven: zorg voor sterke lokale teams, die zelf de regie nemen en direct hulp kunnen bieden. Het liefst met één vaste persoon die alles regelt — van begin tot eind.
“Dit werkbezoek geeft stof tot nadenken,” vertelde José Smits, fractievoorzitter PvdA na afloop. “Het was een leerzame middag en… met heerlijke appeltaart.”