In het ‘sociaal domein’ regelt de gemeente Castricum allerlei zaken rond werk, participatie en zelfredzaamheid, zorg en jeugd. De voorgenomen bezuinigingen raken de inwoners direct. Het gaat om het strenger beoordelen van- en korten op het Persoonsgebonden Budget (PGB). Vooral mensen met meervoudig gehandicapte kinderen kunnen hiervan de dupe worden. Ook worden mensen die men nu respectloos “dure cliënten” noemt, strenger beoordeeld. Dit zijn de meest kwetsbare mensen in de gemeente. Het college wil hulp bij dyslexie voor kinderen boven de 12 jaar niet meer vergoeden en verwijst naar de scholen voor het betalen van de rekening. En de scholen wijzen naar de gemeente. Maar de gemeente kan pas stoppen met deze hulp als een nieuwe wet hierover duidelijkheid schept. Eerder stoppen is kortzichtig, want dan komen deze jongeren snel in andere en waarschijnlijk grotere problemen.

Een laatste voorbeeld van de voorgenomen bezuinigingen is dat het college wil dat aan vrijwilligers die al bij cliënten thuis komen, voor 10 euro per uur huishoudelijk werk gaan doen. Er wordt geen rekening mee gehouden dat dit arbeidsverdringing is, want het normale tarief is 12,50 per uur. Het is ook maar de vraag of vrijwilligers dit willen doen. De vier partijen op links vragen zich sterk af of de maatregelen hoe dan ook tot bezuinigingen gaan leiden. Het kan goed zijn dat cliënten bezwaar gaan maken of naar de rechter stappen. Ook dat kost de gemeente veel geld.

Op 12 november stemde de gemeenteraad over de begroting. GroenLinks, D66 PvdA en fractie Husslage stemden tegen. Tot bijna ieders verrassing waren er nog een paar partijen die tegen stemden. Hún bezwaar was dat er te weinig bezuinigd wordt op de ambtelijke organisatie. De BUCH-organisatie is al bezig met verbeteringen. Op 19 november sprak het college echter uit dat men tegemoet komt aan deze eisen. De partijen die hier een punt van maakten waren hier tevreden mee. Die partijen hebben zich in laten pakken. De fracties aan de linkerkant vroegen om een budget van 450.000 euro om 7 van de 17 bezuinigingsmaatregelen in het sociaal domein minder hard te laten aankomen. Het college kwam de 4 partijen hierin niet tegemoet. Daarom hebben ze weer tegen de begroting moeten stemmen. En nu waren ze in de minderheid.
Ze vinden dat er te snel aan bezuinigen wordt gedacht. De tekorten voor volgend jaar hadden eenvoudig gedekt kunnen worden uit de reserve voor het sociaal domein. Helaas is de 5,4 miljoen euro die daar in zat leeggehaald en in de Algemene Reserve geplaatst. De vier partijen waren daar in 2019 fel tegen, omdat ze terecht veel risico’s zagen voor de toekomst. De argumentatie van andere partijen was dat uit de Algemene Reserve geput kon worden als dat voor het Sociaal domein nodig was. Nu daar om gevraagd wordt, blijkt dat dat toch niet de bedoeling is van de partijen die de reserve sociaal domein leeghaalden.

Heel veel gemeenten hebben nu grote financiële problemen. Er zijn veel taken bijgekomen. Door corona zal de eenzaamheid onder ouderen verergeren en de hulpvraag voor sociale voorzieningen toenemen. De doelen voor verandering van het sociaal domein worden niet gehaald. Er komt te weinig geld van het Rijk. Het Rijk weet dit. En ondertussen zijn in een aantal gemeenten de eerste wethouders al opgestapt, en zijn er al colleges over gevallen.

GroenLinks, PvdA, D66 en fractie Husslage vinden het goed dat veel gemeenten, waaronder Castricum, via de VNG aan de regering hebben laten weten dat de budgetten voor het sociaal domein te karig zijn. Niet de gemeenten moeten dit probleem oplossen, maar het Rijk. Ook de Provincie NH staat achter de gemeenten, zo schrijft men in een brief die in augustus naar de minister is gestuurd.  Voordat de gemeente schade aanricht met onverantwoorde bezuinigingen, moet men dus  eerst afwachten wat het Rijk doet met alle protesten en verzoeken vanuit de Gemeenten, de VNG, de Provincie en de samenleving over die budgetten.