Voorzitter, dames en heren
Twee hectische weken liggen achter ons. Het vertrek van GroenLinks uit de coalitie heeft veel vragen opgeroepen. Het is daarom goed dat we de tijd nemen om in dit debat helderheid te krijgen.
Om direct te beginnen met het hete hangijzer: alles draait om de manier waarop je met je inwoners, met mensen omgaat. En hoe een wethouder daarin opereert. Overkoepelend is dat wij de plicht hebben om mensen, die vluchten voor geweld en onderdrukking hier een toekomst te geven. Met waardigheid, met perspectief, met hulp zodat zij snel integreren en zich nuttig gaan voelen, zich onderdeel gaan voelen van de Castricummer samenleving.
Helaas zagen we in de afgelopen jaren telkens het tegendeel gebeuren. Onze nieuwe inwoners werden in tijdelijke woningen gestopt, waarmee grote problemen bleken te zijn. Zowel aan de Oosterzijweg in Limmen als aan de Puikman in Castricum staat bij de bewoners de schimmel in huis, met gezondheidsproblemen als gevolg. In plaats van daadkracht van het college om deze problemen op te lossen, hadden we te maken met ontkenning van de problemen (“ze moeten gewoon wat vaker de ramen openzetten”). Zo ga je niet met mensen om.
Om perspectief te bieden hebben we een doorstroomregeling afgesproken in het coalitieakkoord. Dat was voor ons HET eerste onderhandelingspunt en bepalend voor onze deelname in de huidige samenstelling van de coalitie. Die regeling is vele keren vertraagd. Hij zou af zijn en er lag niks. Daarna zou hij opnieuw bijna klaar zijn, maar was ie er weer niet. Hoe kunnen we nog vertrouwen op bestuurders als zaken beloofd worden maar niet nagekomen? Dan ebt dat vertrouwen langzamerhand weg.
In maart en april van dit jaar namen wij als gemeenteraad unaniem twee moties aan. Er zou onderzoek worden uitgevoerd naar de kwaliteit van de woningen aan de Puikman. En bij de plaatsing van mensen in het nieuwe project Berg en Bal zouden ook de bewoners van de Oosterzijweg en de Puikman kans hebben. Dat was een belangrijke mijlpaal: het bood perspectief aan de mensen die al jaren in schimmelcontainers woonden. Toen kort hierna de mensen van de Picassolaan in Alkmaar konden blijven, was er dus meer dan genoeg ruimte om die motie ook daadwerkelijk uit te kunnen voeren. Echter, tijdens de gesprekken met de woningbouwvereniging over het project Berg en Bal bedacht de wethouder blijkbaar niet dat er een unanieme motie lag van de Raad.
Mijn fractie moest in de zomer het college op het bestaan van de motie wijzen en achter de schermen druk uitoefenen om de motie ook uit te voeren. Helaas, uit de brief die het college onlangs hierover stuurde, bleek dat de motie slechts mondjesmaat wordt uitgevoerd. Het komt erop neer dat we als Raad mensen hoop geven en het college laat die hoop verslonzen. Zo ga je niet met mensen om.
Over die Picassolaan nog terughalend: ondanks tal van vragen en gesprekken waarin zorgen werden geuit over woonruimte voor de bewoners had de wethouder niets geregeld tot het 5 voor 12 was. Onder grote druk moest er toen besloten worden over drie nieuwe tijdelijke locaties, de raad kon eigenlijk alleen nog maar ja zeggen bij het kruisje. We hadden geen alternatief. Veel te laat in actie komen bij zo’n belangrijk onderwerp als huisvesting, dat is geen goed bestuur.
We hebben tijdens de debatten in februari en maart aangegeven dat er veel zorg moest zijn voor de kwaliteit. Geen nieuw hoofdpijngebouw meer. Geen tweede Puikman, zo betoogde ik einde februari. Ook de wethouder gaf aan geleerd te hebben te hebben van de eerdere fouten. Maar helaas. Al snel bleek de Stetweg zo lek als een mandje te zijn. Een betere kwaliteit wordt met druk vanuit de raad gevraagd, maar er wordt iets heel anders opgeleverd. Dat is geen goed bestuur, je neemt de raad dan niet serieus.
Bij de tweede grote lekkage, eind augustus, besloot het college actief de media op te zoeken en de bewoners collectief te beschuldigen van het zelf veroorzaken van de wateroverlast. Zonder enig steekhoudend bewijs. GroenLinks vindt dat schandalig. Je kunt pas beschuldigingen uiten als je voldoende bewijs hebt. En dan uit je die beschuldiging eerst aan de betrokken mensen, dan zoek je ze op. Je schrijft ze niet aan via de krant. Dat is onbehoorlijk bestuur en wethouder Slettenhaar aan te rekenen. Zo ga je niet met mensen om.
GroenLinks heeft binnen de coalitie aangedrongen op excuses. Dat is helemaal niet zo moeilijk. Je maakt een afspraak op de Stetweg, legt uit wat je fout hebt gedaan en je zegt: sorry, dat hadden we zo niet moeten doen. En je gaat als de wiedeweerga het dak repareren. Helaas bleek dat alles niet mogelijk. De wethouders durfden het ten eerste al niet aan om naar de Stetweg te gaan. Vorige week was er een onaangekondigd gesprek in de kantine van de gemeentereiniging. Een BOA in uniform haalde drie bewoners op. Dat alleen was al intimiderend. Bij de afspraak werden vooral de beschuldigingen nog eens herhaald. De wethouders kwamen niet verder dan een mager excuusje voor het collectief beschuldigen. Dat zijn geen serieuze excuses. Onze inwoners, waar we voor staan, worden niet serieus genomen. Dit is onbehoorlijk bestuur. Zo ga je niet met mensen om.
Voor GroenLinks was de maat vol. Toen we de conceptbrief aan de bewoners vooraf kregen te zien, was dat de spreekwoordelijke druppel. We hebben op zondag 13 oktober de coalitiepartners en de wethouders laten weten geen vertrouwen meer te hebben in wethouder Slettenhaar. Aan de VVD-fractie is gevraagd om een nieuwe wethouder voor te dragen.
Onze vraag werd van tafel geveegd. Niet alleen de VVD, ook de coalitiepartners Lokaal Vitaal en CDA stemden ermee in dat deze wethouder aan zou blijven en het wanbeleid dus door kan gaan. Dat was voor de fractie voldoende om een streep te trekken. Met een wethouder die ons niet serieus neemt, niet luistert, zaken op zijn beloop laat en inwoners onterecht beschuldigt, kunnen we niet verder. We hopen dat ook de andere fracties vanavond de streep zullen trekken.
Uiteraard rijst de vraag hoe verder. Ik wil er geen misverstand over laten bestaan, GroenLinks wil deze coalitie voortzetten. We waren en zijn nog steeds enthousiast over een flink deel van de resultaten; een stevig klimaatbeleid, oplossingen voor de spoorwegovergang Beverwijkerstraatweg, nieuwbouw van meer dan 800 woningen in onze gemeente waarvan 40 % in de sociale sector. Knopen doorgehakt over lastige dossiers zoals Cuneraschool en de Zanderij. Er staat een coalitie die het aandurft om dossiers verder te brengen. Daar zijn we trots op.
Wij willen dus door met deze coalitie. Dat willen we doen met een nieuwe wethouder van de VVD. Het is nu aan de coalitiepartners of ze GroenLinks erbij willen houden. Voor ons draait het om de vraag; hoe ga je met mensen om.
Gerard Brinkman, Fractievoorzitter GroenLinks Castricum, 24 oktober 2024